Kölkun – Sterkari jarðvegur og betri uppskera

Góður jarðvegur er grunnstoð hvers konar ræktunar og lykilatriði í að hámarka nýtingu næringarefna. Einn mikilvægasti þátturinn í því að viðhalda góðum jarðvegi er að tryggja rétt sýrustig með reglulegri kölkun. Kölkun getur skipt sköpum fyrir nýtingu áburðar, bætt frjósemi jarðvegs og stuðlað að sjálfbærri ræktun til lengri tíma.

Hvað er kölkun og hvers vegna er hún nauðsynleg?

Kölkun er aðferð sem notuð er til að stilla sýrustig jarðvegs með því að bæta kalki við hann. Sýrustig jarðvegs, mælt í pH, hefur bein áhrif á upptöku næringarefna. Ef jarðvegur er of súr (pH lægra en 6) minnkar nýting áburðar og upptaka fosfórs, köfnunarefnis og kalíum verður verulega takmörkuð.

Á Íslandi er jarðvegur oft súr vegna veðrunar, mikillar úrkomu og áhrifa ræktunar. Þetta getur leitt til skorts á plúsjónum eins og kalsíum og magnesíum, sem annars hjálpa til við að viðhalda réttum sýrustigi​. Með kölkun er hægt að vega upp á móti þessum áhrifum og stuðla að betri uppskeru.

Hvernig kölkun eykur nýtingu áburðar

Rétt sýrustig eykur nýtingu næringarefna í jarðvegi og dregur úr sóun.

• Fosfór: Við pH undir 5,5 binst fosfór jarðveginum og verður óaðgengilegur fyrir plöntur. Með kölkun losnar fosfórinn og verður plöntum tiltækur​.
• Köfnunarefni og kalíum: Hærra sýrustig bætir nýtingu þessara næringarefna, sem leiðir til minna áburðartaps og meiri framleiðni.
• Minni umhverfisáhrif: Með því að bæta nýtingu áburðar dregur kölkun úr losun næringarefna út í vatnakerfi og minnkar þannig hættuna á ofauðgun​.

Omya kornað kalk – Hagnýt og áhrifarík lausn

Omya kornað kalk er hannað fyrir íslenskar aðstæður og veitir skjótan og áhrifaríkan árangur við kölkun.

• Auðveld dreifing: Kornastærðin (2–6 mm) tryggir jafna dreifingu með hefðbundnum áburðardreifara.
• Hraðvirkni: Kalkið leysist fljótt upp og hefur jákvæð áhrif á sýrustig jarðvegs innan skamms tíma.
• Viðheldur jarðvegsheilsu: Regluleg kölkun með OMYA kalki stuðlar að aukinni frjósemi jarðvegs og lengir líftíma ræktunarlóða.

Ávinningur kölkunar

Kölkun skilar bæði skammtíma- og langtímaávinningi fyrir ræktun:

• Aukið framboð næringarefna: Við rétt sýrustig nýtist fosfór, köfnunarefni og kalíum betur, sem eykur gæði og magn uppskeru​.
• Bætt jarðvegsbygging: Hærra pH stuðlar að myndun samkorna í jarðvegi, sem eykur vatns- og loftgegndræpi​.
• Minni kostnaður: Með betri nýtingu næringarefna má minnka áburðarnotkun og draga úr sóun.
• Sjálfbærni: Kölkun dregur úr neikvæðum áhrifum ræktunar á jarðveg og stuðlar að sjálfbærum landbúnaði.

Hagnýtar ráðleggingar um kölkun

Til að ná sem bestum árangri er gott að fylgja þessum ráðleggingum:

• Tímasetning: Best er að bera kalk á jarðveg að hausti eða snemma vors, þegar jarðvegur er tilbúinn til að taka við næringarefnum.
• Magn: Mælt er með að bera 1–3 tonn af kalki á hektara, fer eftir sýrustigi jarðvegs.
• Jarðvegsgreining: Reglulegar mælingar á sýrustigi tryggja að kölkun sé framkvæmd þegar hennar er þörf​.

Lokaorð

Kölkun er ómissandi þáttur í að bæta frjósemi jarðvegs og auka nýtingu næringarefna í íslenskum landbúnaði. Með því að viðhalda réttum sýrustigi er hægt að hámarka uppskeru, draga úr sóun og stuðla að sjálfbærri nýtingu landsins. Regluleg kölkun er fjárfesting í framtíð jarðvegsins og grundvöllur að heilbrigðum og arðbærum landbúnaði​.

Heimildir:
RML